کلاهبرداری رایانه ای
کلیدواژگان : اینستاگرام . فضای مجازی. کلاهبرداری . واتس آپ . اسکرین شات . پیام .
با رشد تکنولوژی ،مسائل حقوقی پیرامون او نیز رشد خواهد کرد . یک از مسائلی که با پیدایش ابزار های جدید پیش می آید ،جرایم مربوط به آنها می باشد . از جمله این ابزار ها فضای مجازی و جرایم مرتبط با آن بویژه فضای مجازی پیش رو می باشد که علاوه بر فرصت ایجاد شغل و کسب و کار ، تهدیدی نسبت به اموال مردم نیز به حساب می آید .
کلاهبرداری رایانه ای و یا کلاهبرداری مجازی از جمله جرایمی است که بخشی از پرونده های دادگستری را به خود اختصاص داده است .به طوری که برداشت اینترنتی غیر مجاز از حساب بانكی، كلاهبرداری رایانه ای و مزاحمت اینترنتی و تهدید و اخاذی اینترنتی به ترتیب بالاترین آمار وقوع جرایم فضای مجازی در سال ۹۵ را به خود اختصاص داده است.
کلاهبرداری طبق ماده یک قانون تشدید مجازات مرتتکبین ارتشا و اختلاس و کلاهبرداری بردن مال مردم از طریق حیله و تقلب است و مجازات آن علاوه بر رد مال در صورتی که به صورت ساده باشد یک تا هفت سال و در صورتی که به صورت مشدد باشد به دو تا ده سال محکوم خواهد شد . در مورد حالت شدید این جرم می توان به این موضوع اشاره کرد که چنانچه جرم از طریق استفاده از تبلیغ عامه مانند وسایل ارتباط جمعی همچون رادیو و تلویزیون یا نطق در مجامع و آگهی و … باشد ، از جمله حالات مشدد این جرم است .
در مورد اینکه فضای مجازی می تواند از موارد مشدده باشد ، در رویه نیز اختلاف وجود داشته لیکن به نظر می رسد با توجه به آنکه ماده مزبور به انتشار آگهی اشاره داشته و امروزه اکثر آگهی ها نیز در فضای مجازی صورت می گیرد ، میتوان این مورد را نیز از مصادیق تبلیغ عامه محسوب نمود .
ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه ای
از جمله عنصر قانونی دیگر جرم کلاهبرداری رایانه ای می توان به ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه ای اشاره نمود که اینطور بیان می کند : هر کس به طور غيرمجاز از سامانه هاي رايانه اي يا مخابراتي با ارتكاب اعمالي از قبيل وارد كردن، تغيير، محو، ايجاد يا متوقف كردن داده ها يا مختل كردن سامانه، وجه يا مال يا منفعت يا خدمات يا امتيازات مالي براي خود يا ديگري تحصيل كند علاوه بر رد مال به صاحب آن به حبس از يك تا پنج سال یا … محکوم خواهد شد .
آنچه که در این مقاله بیشتر به آن توجه شده است کلاهبرداری از طریق فضای مجازی و برنامه هایی از قبیل ایسنتاگرام و تلگرام و واتس آپ می باشد . بنابراین کلاهبرداری از طریق وب سایت ها به مقاله ی دیگری موکول خواهد شد .
محل وقوع جرم
تصور نمایید شما قصد خرید از یک وب پیج ایسنتاگرامی یا کانال تلگرامی را دارید . پس از خرید و پرداخت پول ، فروشنده به تعهد خود عمل نمی نماید . در این جا دعوای شما می تواند دو وجه داشته باشد . یک وجه مربوط به دادگاه حقوقی و دادخواست استرداد وجه و یا الزام به انجام تعهد می باشد که در این خصوص اگر محل شما با خوانده متفاوت است باید بدانید که این شما هستید که باید به محل اقامت خوانده برای طرح دعوا مراجعه نمایید . بنابراین اگر شما در شیراز و خوانده ی شما در تهران باشد ، شما باید برای طرح اقامه ی دعوا ، چندین بار از شیراز به تهران آمده و در جلسات دادگاه شرکت نمایید .
وجه دیگری که می توانید از آن طریق اقدام نمایید ، وجه کیفری است . در این صورت قبل از این وارد عنصر قانونی و مادی جرم شویم باید بدانیم برخلاف وجه قبلی در این مورد مکان وقوع جرم و کشف جرم دادگاه صالح محل را تعیین میکند. بنابراین در همین مثال قبل این مشتکی عنه است که باید برای رفع اتهام از خود به محل اقامت شما بیاید . در این مورد رای وحدت رویه شماره ۷۲۹ مورخ ۹۱٫۱۲٫۰۱ به این موضوع اشاره داشته و محل وقوع جرم را در جرم کلاهبرداری رایانه ای محل افتتاح حساب شخص زیان دیده از وقوع جرم می داند . بعد از تعیین محل وقوع جرم دادسرای صالح نیز مشخص می شود .
اگر در تهران و یا شهر های بزرگ هستید ، دادسرای جرایم رایانه ای از سایر دادسرا ها جدا شده است و صرفا به این جرایم رسیدگی می نماید لیکن در سایر شهر ها که چنین دادسرایی هنوز ایجاد نشده است لاجرم بایستی به دادسرای عمومی و انقلاب محل مراجعه کرد . البته در اکثر استان ها این دادسرا ایجاد شده است .
کلاهبردای مجازی
برای اثبات کلاهبرداری رایانه ای علاوه بر عنصر قانونی که در ابتدای مقاله به آن اشاره شد ، بایستی ادله و مدارکی برای اثبات عنصر مادی و معنوی جرم نیز مهیا نمود . این قسمت بسیار حایز اهمیت است از آن جهت که قسمت اثبات کننده ی شکوائیه شما را تشکیل می دهد و در این قسمت شما بایستی به نحو صحیحی رابطه علیت را بین جرم و دلایل ارائه شده را اثبات نمایید .
کلاهبرداری از جمله جرایمی است که برای تحقق آنها کیفیت وسیله حصول به نتیجه مهم است . به همین جهت سه شرط ذیل برای تحقق کلاهبرداری اهمیت دارد .
اول)
متقلبانه بودن وسایلی که کلاهبردار از آنها برای اغفال دیگری استفاده می کند.
دوم)
اغفال شدن و فریب خوردن قربانی ، که مستلزم عدم آگاهی وی نسبت به متقلبانه بودن وسایل مورد استفاده مجرم می باشد .
سوم )
تعلق مال برده شده به دیگری.
بنابراین با مشخص شدن این سه شرط دلایلی که بایستی به شکوائیه منضم شود تا حدودی روشن می شود. برای اثبات شرط اول شما باید تصویر پیج اینستاگرامی و یا کانال تلگرامی را به شکوائیه الصاق نمایید و برای آنکه متقلبانه بودن آن را به مقام قضایی اثبات نمایید به تعداد بازدیدکننده و دنبال کننده (عضو ) اشاره نمایید . چرا که اگر این تعداد زیاد باشد اما واقعی نباشد از جمله دلایلی است که نشان دهنده ی متقلبانه بودن آن است . این مورد را نیز در نظر داشته باشید که قربانی حتما بایستی فریب خورده باشد و این مورد در شکوائیه باید مورد اشاره قرار بگیرد .
از صحبت های خود که با فرد کلاهبردار در واتس آپ یا تلگرام داشته اید اسکرین شات گرفته و برای روز دادگاه کپی تصویر آنها را آماده داشته باشید . و بالاخره مهمترین دلیلتان که سند پرداختی شما باشد باید به صورت پرینت بانکی و یا حواله و یا چک و … به شکوائیه پیوست باشد و اصل آن نیز در روز رسیدگی به همراهتان باشد .
البته قبل از شروع هر اقدام حقوقی ار طریق لینک زیر حتما به پلیس فتا گزارش دهید تا جلوی کلاهبرداری های آینده گرفته شود.
خدمات وکیل تهران:
وکیل تهران آماده است با ارائه خدمات حقوقی آنلاین از جمله مشاوره حقوقی آنلاین و تلفنی و همچنین نگارش شکوائیه آنلاین و دادخواست آنلاین شما را در رسیدن به حقتان و اموالتان در هر کجای ایران که قرار دارید یاری نماید .
#مراحل شکایت و مشاوره حقوقی آنلاین
هادی حاجی نورمحمدی
راه در جهان یکی است
و آن راه راستی است.